Poprawka skracająca czas po jakim można sprzedać lokal SIM okaże się martwa

Sejm uchwalił w środę nowelizację ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa oraz niektórych innych ustaw, podwyższającą limit wydatków budżetu państwa na budownictwo społeczne. Do 2030 r. Fundusz Dopłat będzie mógł być zasilony kwotą 10 mld zł, co pozwoli m.in. przywrócić do użytkowania do 75 tys. gminnych pustostanów.

Jeszcze przed ostatecznym głosowaniem Sejm poparł część wniosków mniejszości i poprawkę, które były zgłoszone przez Polskę 2050-TD. Jak tłumaczył poseł Kamil Wnuk, jeden z wniosków miał na celu umożliwienie instytucjonalnego dojścia do własności przez SIM. Wnuk wyjaśniał, że obecnie nie ma takiej możliwości, a dzięki tej zmianie będzie taka możliwość w miastach poniżej 100 tys. mieszkańców. Najemca będzie mógł w takiej sytuacji wystąpić do SIM w wnioskiem o zmianę dotychczasowej umowy najmu na umowę najmu instytucjonalnego z dojściem do własności.

Kolejny z wniosków mniejszości zakładał, że lokale mieszkalne nie mogą być wyodrębniane na własność przed upływem 15 lat, licząc od dnia przekazania do użytkowania danego obiektu budowlanego oraz przed całkowitym spłaceniem kredytu udzielonego przez BGK.

Poprawka skreśliła jeden z artykułów ustawy, który zakładał rezygnację z określania na poziomie krajowym minimalnego współczynnika liczby miejsc postojowych przewidzianych do realizacji w ramach inwestycji mieszkaniowej, co reguluje obecnie tzw. specustawa mieszkaniowa.

Do środowych głosowań odniosło się Ministerstwo Rozwoju i Technologii, które przygotowało projekt nowelizacji. W przesłanym PAP stanowisku resortu przypomniano, że pierwotny projekt przewidywał, iż mieszkania w SIM wybudowane z wykorzystaniem preferencyjnego kredytu z BGK oraz finansowego wsparcia w ramach Programu BSK (budownictwa społecznego i komunalnego) będą mogły być wyodrębnione na własność nie wcześniej niż po upływie 25 lat, tylko za zgodą SIM i tylko po cenie rynkowej, bez żadnych bonifikat.

"Co oznacza, że dopiero po 25 latach SiM mógłby wyrazić zgodę na sprzedaż mieszkania chętnemu lokatorowi, ale transakcja taka nie byłaby w żadnym aspekcie preferencyjna. Rozwiązanie takie uwzględniać miało społeczny charakter mieszkań budowanych w celu zapewnienia potrzeb mieszkaniowych osób o średnich i przeciętnych dochodach - nie na zasadach własności, ale na zasadach najmu z ograniczonym ustawowo, przystępnym czynszem" - wskazało MRiT.

Resort zaznaczył, że przyjęte wnioski mniejszości skróciły okres po jakim można dokonać nabycia mieszkania wybudowanego z wykorzystaniem preferencyjnego kredytu do 15 lat oraz przesądziły, że na terenie mniejszych miejscowości (do 100 tys. mieszkańców) SIM nie będzie mogła odmówić lokatorowi takiego wykupu na zasadach najmu instytucjonalnego z dojściem do własności.

"W toku całego procesu legislacyjnych MRiT stał na stanowisku, że jest to błędne rozumienie idei społecznego budownictwa czynszowego. Wybudowane za środki publiczne mieszkanie powinno służyć docelowo kolejnym osobom potrzebującym i nie być sprzedawane lokatorowi, którego sytuacja materialna poprawiała się w okresie jego wynajmowania. Lokator taki chcąc stać się właścicielem mieszkania powinien zaspokoić swoje potrzeby na rynku, a zajmowane mieszkanie zwolnić dla kolejnego najemcy. Ewentualna sprzedaż powinna następować jedynie w przypadku, gdy np. działający na danym terenie SIM oceniłby, że nie ma już na nim kolejnych osób potrzebujących takiego wsparcia i taką drogę wyrażał projekt rządowy" - podkreśliło MRiT.

Mimo zmian wprowadzonych do rządowego projektu MRiT uznało uchwalenie ustawy jako sukces. W stanowisku resortu podkreślono, że dzięki noweli, do 2030 r. ponad 40 mld zł będzie mogło zostać przeznaczone na budownictwo społeczne i komunalne. Ponadto - jak zaznaczono - nowelizacja zawiera również szereg innych korzystnych rozwiązań, jak chociażby możliwość finansowania budowy domów studenckich.

MRiT wskazało też, że ustawa poprawia warunki oszczędzania na kontach mieszkaniowych. Ministerstwo zwróciło przy tym uwagę, że przesądzone w przyjętych wnioskach mniejszości skrócenie okresu po jakim może dojść do wyodrębnienia własności z 25 do 15 lat dotyczy wyłącznie lokali sfinansowanych preferencyjnym kredytem udzielonym przez BGK, nie zaś mieszkań, które zostały zbudowane z wykorzystaniem pomocy bezzwrotnej.

"Wniosek mniejszości dotyczący skrócenia analogicznego okresu w zakresie lokali mieszkalnych budowanych z wykorzystaniem bezzwrotnego finansowego wsparcia nie uzyskał akceptacji Sejmu, co w zasadzie przesądza o zrealizowaniu intencji rządu. W praktyce SIM korzystają łącznie z obu tych instrumentów, co oznacza, że wyodrębnienie własności możliwe będzie dopiero po 25 latach" - podkreśliło MRiT.

„Społeczne Inicjatywy Mieszkaniowe” to obecna nazwa dawnych Towarzystw Budownictwa Społecznego działających w całej Polsce od lat 90 tych XX wieku. Od tego czasu wybudowały one i zarządzają zasobem liczącym ok 100 tys. mieszkań. Pewną część tych spółek stanowią SIM (Społeczne Inicjatywy Mieszkaniowe) założone po 2021 r. z udziałem Skarbu Państwa i samorządów. Prawa z udziałów Skarbu Państwa w tych spółkach reprezentuje Krajowy Zasób Nieruchomości KZN podległy Ministrowi Funduszy i Polityki Regionalnej. (PAP)

gkc/ drag/